Η καπιταλιστική κοινωνική μας τάξη είναι προς συζήτηση

Οι πλούσιοι βορρά μπορούν να διατηρήσουν την επαναστατική κατώτερη και κατώτερη μεσαία τάξη ήρεμη σε σχέση με την Ελλάδα, στους παιδικούς σταθμούς μπορούν να προσφερθούν μίνι μισθολογικές αυξήσεις και οι πιλότοι και οι οδηγοί τρένων έπρεπε να περάσουν με την ίδια αγοραστική δύναμη για δέκα χρόνια. Και η σπείρα της φτώχειας στην Ισπανία και την Πορτογαλία μπορεί να διατηρηθεί στους Ιταλούς και τους Γάλλους: το υψηλότερο και το χαμηλότερο εισόδημα συνεχίζουν να διαχωρίζονται. Αυτό είναι το σκεπτικό του φαινομένου πολιτικού χάους. Ο Jürgen Habermas αναφέρει τις συνέπειες της επιχειρηματικής δραστηριότητας σύμφωνα με το ισχύον οικονομικό δόγμα, αλλά θέλει να τις ανακουφίσει ξεπερνώντας ένα πολιτικό έλλειμμα και καλεί τους πολίτες της Ευρώπης να αναπτύξουν μια κοινή πολιτική βούληση. Με αυτόν τον τρόπο, ωστόσο, αποσπά την προσοχή από την ουσία της καπιταλιστικής οικονομικής δραστηριότητας. Αυτό περιλαμβάνει την αυξανόμενη διαίρεση σε πλούσιους και φτωχούς και την αντίστοιχη διαίρεση σε φτωχές και πλούσιες χώρες. Προκαλεί την ψευδαίσθηση ότι μια απλή αλλαγή από λιτότητα σε «έλλειμμα δαπανών» θα ήταν λύση και ότι αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί πολιτικά. Αλλά ο Κέινς είναι απλώς ένα άλλο πρόσωπο της καπιταλιστικής κοινωνικής τάξης. Η ακαταλληλότητα αυτής της συνταγής γίνεται εμφανής εάν πρόκειται να εφαρμοστεί σε διεθνές επίπεδο με άσχετες εθνικές εξελίξεις. Ο Habermas δεν τολμά να αμφισβητήσει την κοινωνική μας τάξη.